Ngā Pūhea
Me ako ngā pūhea kia tika ai te whakatakotoranga o ngā rerenga kōrero Māori. Hei tauira: kia hangaia tēnei momo rerenga “He pukapuka tēnei” me whai i tēnei tauira:
HE + KUPU INGOA + PŪHEA
He pukapuka tēnei.
This is a book.
Ko te pūhea hei whakamārama i tētahi mea. I ētahi wā ka whakamārama ngā pūhea i te wāhi’ o ‘tētahi mea’.
| |
Kotahi te mea |
Neke atu i te kotahi |
|
e tata ana ki a au
|
tēnei
|
ēnei
|
|
e tata ana ki a koe
|
tēnā
|
ēnā
|
|
he wāhi tawhiti
|
tērā
|
ērā
|
Nā, ka tangohia noatia te 't' kia hangaia te pūhea kikorua.
Ko nei, me nā me rā (arā he pūwāhi) ka pā ki tētahi wāhi tūturu: nei = (e tata ana ki a au), nā = (e tata ana ki a koe), rā = (he wāhi tawhiti). Ko te te kupu Māori mō the (kikotahi), ā, ki te titiro tātou ki ngā pūhea ka kite tātou ka pēnei ngā āhua takitahi katoa, te + nei/nā , rā rānei.
Ētahi atu tauira o te whakamahi i ngā pūhea.